Հայ հանրահավա՜ք, հայ պաշտոնյա՜, հայ «կնի՜կ»...

ՄԱՐՏԻ 1
Օպերային հարակից Եզնիկ Կողբացի փողոցով դեպ Մատենադարան միտինգ էր գնում տղամարդկանց մի խումբ, հարցրինք` որտեղի՞ց եք, ասին` Մասիսից: «Ճամփեքը բա՞ց էին»: «Քուրիկ ջան, դու քո ասածին հավատո՞ւմ ես, Մասիսից դուս ենք ելե երկու ավտոբուսով, լուսադեմին` ժամը 5-ին, ու դաշտերով քշելով եկել ենք Էրևան»: «Բա էսքան ժամանակ ի՞նչ էիք անում «Էրևանում»: «Ավտոբուսի մեջ նստած սպասում ինք` միտինգի ժամ գա»: ՈՒ հենց այդ պահին Կողբացու ողջ փողոցը բռնեց ՀՀ ոստիկանապետ ԱԼԻԿ ՍԱՐԳՍՅԱՆԸ` յուր «սվիտայով». Հունանյան Հովիկն էր, Թամամյան Հովհաննեսը, դե, նա, ով մի քանի ամիս առաջ «առաջ եկավ» ու ասաց, որ մարտի մեկի հրամանն ինքն է տվել: Առավոտվա: Հետո «խաբար» չի: Պարոն Թամամյանը նույնքան աշխույժ, գրեթե հունանյանաբար, չէ՛, ոնց որ լավ չստացվեց, մատրոսովաբար, աջ ու ձախ տալով, փորձում էր յուր հարազատ շեֆին պաշտպանած լինել սպասվելիք լրագրողական հարցերից: Ավա՜ղ:
«ԻՆՔՍ ԱՌԱՎՈՏՅԱՆ ՀԵՆՑ ԵԿԵՂԵՑՈՒՑ ՍԿՍԵԼ ԵՄ, ԶՈՀԵՐԻ ՀԻՇԱՏԱԿՆ ԵՄ ՀԱՐԳԵԼ»
ԱԼԻԿ ՍԱՐԳՍՅԱՆ (ՀՀ ոստիկանապետ)
-Միտինգի օրով, միտինգի ժամին հայոց ոստիկանապետն անձա՞մբ է շրջում «Էրևանով»,- դիմեցի պարոն Սարգսյանին։
-Անձա՛մբ: Շրջում եմ, որ ամեն ինչ նորմալ լինի, որ համոզվեմ, որ տեսնեմ` ամեն ինչ լավ է, ծառայությունը նորմալ կատարվում է:
-Բա ինչո՞ւ եք մերձօպերայի էս փողոցով շրջում, միտինգը Մատենադարանի մոտ է, պարոն Սարգսյան, ասում են` հոգին լինում է այնտեղ, որտեղ «սիրում» է:
-Այս պահին ինձ ամենից շատ իմ ստորաբաժանումներն են հետաքրքրում, ես իմ ստորաբաժանումներն եմ նայում։ Ժողովրդի տրամադրությունը ես գիտեմ, անհանգստանալու ոչինչ չկա, ես իմ խոսքն ասացի. թող հանգիստ գան, մասնակցեն, լսեն-գնան. խնդիր չկա:
-Իսկ ամեն անգա՞մ եք միտինգներից առաջ, էսպես` քաղաքացիական շորերով, մասնակցում միտինգին, դե` նկատի ունեմ, Ձեր պրոֆիլակտիկ այս շրջայցը:
-Չէ՛, ամեն անգամ չէ:
-Բա ինչո՞ւ այսօր:
-Դե, էս անգամ, չգիտեմ ինչի, ուզեցի, քանի որ հիշատակի օր է, մարտի մեկ է, գարնան առաջին օրն է, ուզեցի ժողովրդի հետ էլ հանդիպել:
-Քիչ առաջ ասիք` «իմ ստորաբաժանումներն եմ ստուգում»։ Լավ, էական չէ. կմոտենա՞ք Մատենադարանի հարթակին:
-Չէ՛, հարթակին չեմ մոտենա, զուտ այն պատճառով, որ առիթն ու կարիքը չեմ տեսնում, դրա համար, թե չէ` հարթակին էլ կարող էի մոտենալ, խնդիր չկա, բայց հարթակի թեման այս պահին չենք քննարկում:
-Պարոն Սարգսյան, մի քիչ շատ չե՞ն ոստիկանները (Կողբացի փողոցում, խուլ ու համրերի մշակույթի պալատին կից, կանգնած էր երեք «Պազիկ»` մեջը լիքը ոստիկաններ- հեղ.):
-Չէ՛, չեմ գտնում, որ շատ են, որովհետև էն, ինչ որ տեսանք անցած մարտի մեկին, էս մարտի մեկը բացառելու նպատակով` շատ երբեք մի ասեք. ոստիկանը շատ չի լինում: Ոստիկաններն այնքան են, որքան անհրաժեշտ են Երևան քաղաքում:
-Ներեցեք, մարտի մեկի «ի՞նչը» բացառելու:
-Որպեսզի մասսայական անկարգություն, սադրանք չլինի քաղաքում:
-«Պարզ» է: Իսկ ինչպե՞ս եք անցկացրել մարտի մեկը, որպես հիշատակի օր:
-Ինքս առավոտյան հենց եկեղեցուց սկսել եմ, զոհերի հիշատակն եմ հարգել, որպես հայ մարդ` մոմ վառել, աղոթել զոհերի հոգու համար:
-Իսկ ընդդիմադիր լիդերների հետ առավոտյան և հետո բանակցել-պայմանավորվել, երկխոսե՞լ եք` երկուստեք միջադեպերը բացառելու շուրջ:
-Չէ՛, բանակցելու խնդիր չկա, ամեն ինչ հասկանալի է, ի՞նչ բանակցենք: Եթե հարց լինի, իրենք կասեն` ինչ են ուզում, ես գիտեմ` իրենց պահանջը որն է, իրենք էլ շատ լավ գիտեն` ոստիկանության պահանջը որն է, ու բանակցելու կարիք չկա:
-Էլի նախարարներ-վարչարարնե՞ր են այսօր «ոտքի վրա», թե՞ միայն Դուք եք` էսպես` «անգյուման»:
-Չէ՛, մենակ ես եմ, մյուս նախարարները թող զբաղվեն իրենց գործերով, որովհետև էսօրը մեզ է վերաբերում:
Օրը, իրոք, ոստիկաններին էր «վերաբերում». Ֆրանսիական հրապարակում երկու ջրցան, մեկ փշալարի, երկու «ցույցահավաք-մարդահավաք»` մե՜ծ և մի հազար «միգալկայով» ոստիկանական մեքենաներ էին կանգնած, իսկ «պոնչիկանոցի» մոտից հայրենի ոստիկանները «ցեպ» տված կանգնած էին հաստ շերտով: Մարդկանց մի մասն էլ մայթերի վրա էր:
Ոստիկաններից երկու մետր դեպ Մատենադարան, մեկ էլ ու` մանկական սայլակ տեսա, մեջը` նորածին, մյուս երեխան` մոտ երկու տարեկան, մանկասայլակի բռնակին համարյա կապած, երիտասարդ, բավականին բարետես մոր ձեռքից բռնած. սայլակի գլխամասում երիտասարդ հայրն էր, սայլակի կողքին՝ մասամբ հաշմանդամ երիտասարդ ևս մի կին: Առաջին պահին թվաց, թե խցանվել-մնացել են շարքերում:
«ԵԿԵԼ ԵՆՔ ՄԻՏԻՆԳ ԵՎ ՄԻՆՉԵՎ ՎԵՐՋ ՊԱՅՔԱՐԵԼՈՒ ԵՆՔ»
-Եկել եք միտի՞նգ,- հարցս ուղղեցի երիտասարդ մորը:
-Այո, անշուշտ:
-Հազար ներողություն, կներկայանա՞ք:
-Երկու երեխաների մայր:
-Չէ, իսկապե՞ս միտինգ եք եկել երեխաների հետ:
-Եկել ենք միտինգ և մինչև վերջ պայքարելու ենք` ամուսնով, երկու երեխաներով, զարմուհու հետ միասին:
-Ես էլ` երրորդ երեխան,- ասաց սայլակի մյուս կողքը կանգնած զարմուհին:
-Բա տագնապ չունե՞ք, որ երեխաներ են, միտինգ է, վերջը...
-ՈՒնենք: Բայց ցանկացած ծնող եթե մտածի, որ իր երեխան ավելի վատ վիճակում է լինելու ապագայում, պիտի երեխաներին բերի, այստեղ կանգնեցնի:
-Բայց, ախր, այս մի երեխան ընդհանրապես պստիկ է:
-Այո, վեց ամսական է:
-Աստվա՜ծ իմ:
-Այո:
-Բայց, ախր, մեկ էլ տեսար` «դավկա» եղավ, եսիմ` ի՞նչ... ախր:
-Դե, պիտի աշխատենք ամեն ինչ լավ լինի, բայց ի՞նչ ասեմ` մենք ամեն ինչի պատրաստ ենք:
-Մի՞շտ եք գալիս միտինգ:
-Միշտ: Առաջին օրվանից կանգնած ենք: Նույնիսկ հղի ժամանակվանից: Էս փոքրս էն ժամանակ, կարելի է ասել, մահից է պրծել:
-Մարտի մեկի՞ն:
-Այո:
-Գիշերն էնտե՞ղ էիք:
-Գիշերը չէ, բայց վաղ առավոտյան, երբ լուրն առանք, անմիջապես եկանք, իսկ էստեղ դեռ քաշքշուկը շարունակվում էր, ու մեզ քաշքշում էին:
-Ի՞նչ եք դրել Ձեր որդու անունը:
-Հրակ:
-Այսի՞նքն:
-Այսինքն` փոքրիկ հուր, կրակ:
-Մասնագիտությամբ ի՞նչ եք:
-Երգչուհի:
«ԱՍՏՎԱԾ ՄԵԶ ՉԻ ՍՏԵՂԾԵԼ, ՈՐՊԵՍԶԻ ԽՈՒՑԻ ՄԵՋ ՄՏՆԵՆՔ ՈՒ ՉՏԵՍՆԵՆՔ, ԹԵ ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ ԻՆՉ Է ԿԱՏԱՐՎՈՒՄ»։
-Դուք իր ամուսի՞նն եք:
-Այո, ամուսինն եմ, եկեղեցու սարկավագ:
-Ո՞ր եկեղեցու:
-Սուրբ Կաթողիկե Աստվածածնի:
-Սարկավա՜գ եք: Ինչ հետաքրքիր է: Եվ ամեն անգամ գալիս, էսպես կանգնում եք ժողովրդի կողքի՞ն:
-Այո:
-Երևանի՞ց եք:
-Ես Ամերիկայից եմ:
-Քանի՞ տարի է էստեղ եք:
-ՈՒթ:
-Ի՞նչն է Ձեզ բերում Մատենադարան, օպերա:
-ՈՒզում եմ՝ երկիրը լավը լինի:
-Ի՞նչը Ձեզ չի բավարարում, ի վերջո, մենք` հավատացյալներս, որքան էլ որոնենք, փնտրենք, պատասխաններն Աստծո մեջ են:
-Դե, Աստված մեզ չի ստեղծել, որպեսզի խուցի մեջ մտնենք ու չտեսնենք, թե աշխարհում ինչ է կատարվում: 24 ժամ չենք աղոթում, նաև պետք է գործենք:
-Հուսամ` եկեղեցին արգելանք չի դնում Ձեր ազատ լինելու պարագայի առումով:
-Չէ՛, չի դրել:
-Դուք է՞լ եք կարծում, որ պետք է երեխաներով, զարմուհով գալ ու կանգնել այստեղ:
-Այո, մենք նախօրոք զրուցեցինք բոլորով և համաձայնեցինք, որ պետք է էս պայքարն ընտանյոք հանդերձ առաջ քաշենք:
-Իսկ եթե հանկարծ այս պայքարը հաջողություն չունենա, շա՞տ կհուսահատվեք:
-Կհուսահատվենք, բայց կշարունակենք պայքարել:
Ճեպազրույցները՝ Կարմեն ԴԱՎԹՅԱԻ

Մեկնաբանություններ